آیا ما در ایجاد شرایط موجود بی تقصیریم

“خبر بیست” به قلم و اندیشه ی: علی رستمی؛ پژوهشگر حوزه رفاه و سیاست گذاری اجتماعی ▪️چند وقت پیش در تاکسی برون شهری مسافت بین دوشهر را طی میکردم، ازقضای روزگار وعادت به مألوف راننده عزیز به عنوان عالم همه چیز دان، درتمام امور سیاسی و اقتصادی و اجتماعی برای سه مسافر دیگر تحلیل می‌کرد. تمام

“خبر بیست”

به قلم و اندیشه ی: علی رستمی؛ پژوهشگر حوزه رفاه و سیاست گذاری اجتماعی

▪️چند وقت پیش در تاکسی برون شهری مسافت بین دوشهر را طی میکردم، ازقضای روزگار وعادت به مألوف راننده عزیز به عنوان عالم همه چیز دان، درتمام امور سیاسی و اقتصادی و اجتماعی برای سه مسافر دیگر تحلیل می‌کرد. تمام دولتیان و کارگزاران نظام را به انحا مختلف دزد معرفی می‌کرد. چه تهمت های عامیانه ناروا به خیلی ها که نزد، فلانی اینقدر برد، بهمانی اینقدر خورد.. به مقصد که رسیدیم، کرایه هرنفر پانزده هزار تومان بود، دوتا خانم که باهم بودند، چهل هزار تومان حساب کرد.. یکی از خانم ها جوابی داد که من تا سالها فراموش نمیکنم.. گفت جناب آقای راننده، همه ما دزدیم، اونی که بیشتر موقعیت داره، بیشتر میخوره، شما که یه راننده تاکسی هستید هم اینقدر میتونید بخورید که میخوری..
سرگذشت جامعه ما در این داستان نهفته است.. هيچ کس به حق خودش قانع است.. هیچ کس خود را مسئول ناکامیها نمی‌داند وبه دیگران نسبت می‌دهد.
با قدری تامل در باب ریشه یابی علل غلبه این نگاه، باید گفت که دنیای ما سرشار از ناکامان نسبی است. آنکه نابیناست آرزوی بینایی دارد، آنکه نازیباست در آرزوی زیبایی است، آنکه بی خانمان است رویایش خانه است، آنکه بی پول است حسرت پول دارد و آنکه پول دارد آرزویش پول بیشتر است. این سیاهه تا بی نهایت می تواند ادامه داشته باشد.
▪️ ذات آدمی با ناکامی عجین شده است. در روان انسان، وزن نداشته ها همواره بر وزن داشته ها سنگینی می کند و کمتر کسی به آنچه که دارد قانع است و عموم آدمیان در حسرت نداشته ها عمر خود را به سر می برند و بیشتر به آنچه ندارند می اندیشند و از آنچه ندارند ناخشنودند. آن روی دیگر سکه، خودخواهی و کوتاه نگری است. بیشترینه آدمیان نه تنها از نداشته های خود ناخرسندند بلکه لذت را نیز در انحصار خود می خواهند و دوست ندارند کسی را در آن شریک و سهیم نمایند.
▪️برآیند این دو یعنی زیاده خواهی و خودخواهی و فشار روانی ناشی از آن، جستجوی عاملی است برای سر ریز کردن این فشارات و رها شدن از بار سنگینی که این دو بر دوش آدمی گذاشته است. در دنیای کنونی، این وظیفه را دولت انجام می دهد. فرهنگ سیاسی ایرانیان، از عامه مردم تا سطح نخبگان، به محض برخورد کردن به دیوار بلند ناکامی، در جستجوی علل و عوامل آن برمی آیند و چه عاملی بهتر از دولت، تا عقده های فروخورده خود را سر آن بریزند و قدری آرام گیرند.
▪️بی جهت نیست که نوک حمله همگان، به سمت دولت و دولتیان است. مگر دولت، مردمانی متفاوت از جنس ماست و مگر دولت از قماش مردم نیست. چه چیزی در دولت و دولتمردان وجود دارد که در مردم نیست. به چه دلیل و بر چه مبنا ما اگر به جای دولت بودیم (آنطور که کثیری از ماها مدعی هستیم) به عوض خیانت، خدمت می کردیم.
▪️بیایید لحظه ای کلاه خود را قاضی کنیم هر کدام از ما در هر موقعیتی که هستیم از کارگر و کارمند و استاد تا … دقیقا به چه کاری مشغولیم؟ خدمت به خلق یا پیگیری منافع و خواسته های شخصی؟ انصافا به هر کاری که مشغولیم به فکر منفعت فردی و شخصی خودمان هستیم یا به فکر خدمت به مردمیم. آیا شکایت ما غیر از این است که چرا حقوق من نازل است و چرا ارزش پول من کاهش یافته است؟ (آیا چیزی غیر از منیت وجود دارد؟) و چه کارها که نمی کنیم برای جبران آن (مثلا کارگر از زیر کار درمی رود و کالای معیوب و بی کیفیت تولید می کند؛ کارمند اضافه کاری رد می کند و حق ماموریت برای خود تمهید می کند؛ استاد دانشگاه هم مقاله و کتاب و پروژه و … چاپ می کند).
▪️ما عموما از وضع موجود ناراضیم و این نارضایتی بیش از آنکه ریشه در خیانت و سوء مدیریت دولت داشته باشد ریشه در زیاده خواهی و خودخواهی ما دارد. ما بر خلاف عقیده رایج و مشهور، موجودات قانع و خویشتنداری نیستیم. چه تعداد از ما (منظورم مردمان عادی هست در تقابل با دولتمردان) چندین واحد منزل مسکونی یا تجاری خریدیم و خالی گذاشتیم تا گران شود و بعد بفروشیم. چه تعداد از ما خودروهای مختلف ثبت نام کردیم تا در گرانی بفروشیم. چه تعداد از ما ارز و طلا و سکه خریدیم تا هر چه ثروتمندتر شویم و از قافله جامعه عقب نیفتیم.
▪️ما جملگی کسانی هستیم، که احساس میکنیم، ما فرستاده منزه هستیم، تمام صفات خوب بشری را دارا هستیم. دیگران حق مارا می‌خورند. توانایی هایمان بالاتر از دیگران است درموقعیت قرار بگیریم هیچ خطایی نمی‌کنیم.. والی آخر..